Չորս ծովերի երկիրը (Թուրքիա)

Թուրքիայի 97%-ը գտնվում է Ասիա մայրցամաքում, Փոքր Ասիա թերակղզում (հաճախ` Անատոլիա), իսկ 3%-ը` Եվրոպայի տարածքում (նախկինում` Թրակիա, այժմ` Ստամբուլի եվրոպական մաս): Ստամբուլի ասիական ու եվրոպական հատվածները միանում են Բոսֆորի կամրջով, որի ընդհանուր երկարությունն ավելի քան 1500 մ է: Ապրելով Եվրոպայում` Ստամբուլի բնակիչը կարող է աշխատել Ասիայում, և հակառակը: Մեկ մայրցամաքից մյուսն անցնելու համար նրանից պահանջվում է մոտ 20 րոպե: 

Թուրքիայի տարածքն առանձնահատուկ է նրանով, որ այստեղ զարգացել են չորս տարբեր մշակույթներ` հունական, հռոմեական, բյուզանդական ու թուրքական: Երկրի ժամանակակից տարածքում են գտնվել աշխարհի 7 հրաշալիքներից երկուսը` Արտեմիսի տաճարը Եփեսոսում և Հալիկառնասոսի դամբարանը:
Ստամբուլի Սբ. Գևորգ ուղղափառ տաճարում գտնվում է այն սյունը, որի վրա խաչվել է Հիսուս Քրիստոսը, իսկ Թոփքափի պալատում պահվում է աշխարհի ամենամեծ` Գդալագործի ադամանդը (Kaşıkçı elması): Անվան ծագումը կապված է լեգենդի հետ` ըստ որի` XVII դարում մի տղամարդ ադամանդը գնել է երեք փայտե գդալով:

Դոլմաբախչեն (Ստամբուլ) Թուրքիայի ամենաընդարձակ պալատն է (ունի 285 սենյակ, 43 սրահ, 6 թուրքական բաղնիք և 43 զարդասենյակ), միաժամանակ` Օսմանյան կայսրության վերջին վարչական կենտրոնն ու սուլթանների վերջին նստավայրը: Կառուցվել է հայազգի Պալյան ընտանիքի ներկայացուցիչների կողմից (արքունի ճարտարապետներ Օսմանյան կայսրությունում), սուլթան Աբդուլ Մեջիդ I-ի օրոք: Դոլմաբախչեն կարևոր նշանակություն ունի թուրք ժողովրդի համար, քանի որ պալատը դարձավ Մուստաֆա Քեմալի նստավայրը, որտեղ նա անցակացրեց իր հիվանդության լրջագույն ժամանակաշրջանն ու մահացավ 1938թ նոյեմբերի 10-ին, ժամը` 9.05: Մինչև հիմա թանգարանի վերածված պալատի բոլոր ժամացույցների սլաքները կանգնած են ու ցույց են տալիս Աթաթյուրքի (թուրքերի հայր) մահվան ժամը:

XV դարում, Թուրքիայում սուրճի հայտնվելուն զուգահեռ, ընդունվեց օրենք, որը կնոջը թույլատրում էր ամուսնալուծվել, եթե ամուսինը չէր կարողանում նրան ապահովել սուրճի ամենօրյա չափաբաժնով: Երկու հարյուր տարի անց սուրճի սերմերը գրավեցին Իտալիան, որից հետո` ողջ Եվրոպան: Թուրքիան համարվում է նաև կակաչների հայրենիքը, որոնք առաջին անգամ Վիեննա հասան XVI դարում և շուտով սփռվեցին ամբողջ Եվրոպայում: Այդ ծաղիկներն այնքան տարածված դարձան Հոլանդիայում, որ մարդկանց զբաղմունքը ստացավ «կակաչների մանիա» անվանումը:

Զբոսաշրջիկների մեծ մասը դեռևս այն կարծիքին են, որ Թուրքիայի մայրաքաղաքը ոչ թե Անկարան է, այլ Ստամբուլը: Թուրքական ազգային ասացվածք կա. «Անկարայի ամենահայտնի տեսարժան վայրը Ստամբուլ տանող ճանապարհն է»))

Աիդա Գրիգորյան