Նոր աշխարհ. 1492-ից հետո

Մատե թեյը ոչ ալկոհոլային ըմպելիք է՝ տարածված Արգենտինայում, Բրազիլիայում, Ուրուգվայում և Պարագվայում: Իսկ ահա Մեքսիկայում ազգային ըմպելիքի համբավ ունի տեկիլան, արդեն՝ ալկոհոլային բաղադրիչներով, որ պատրաստվում է կապույտ ագավա բույսից:

Ժամանակակից Պերուի սահմաններում ինկերը ստեղծել են հնագույն քաղաքակրթություններից մեկը՝ հռչակավոր Մաչու-Պիկչուն, իսկ ներկայիս մայրաքաղաք Լիմայից ոչ հեռու գոյություն է ունեցել Կուսկո քաղաքը: Իսպանացի կոնկիստադոր Ֆրանսիսկո Պիսարոն ինկերի հանդեպ վարվեց այնպես, ինչպես Էռնան Կորտեսը՝ ացտեկների՝ կործանելով տեղական մշակույթը:

Այս պետության անվանումը միայն ավերածությունների հետ չէ, որ կապվում է: Լիմայում է հիմնադրվել և մինչ օրս գործում է Լատինական Ամերիկայի ամենահին համալսարանը՝ Սան Մարկոսը (16-րդ դարից):  

Չնայած, որ Բոլիվիայի պետական լեզուն իսպաներենն է, այստեղ պաշտոնական են նաև կեչուա, այմարա և 30-ից ավելի այլ լեզուներ, բնակվում են թե՛ կաթոլիներ, թե՛ հին հավատալիքներ ունեցող ցեղախմբեր: Երկրի այժմյան նախագահը՝ Էվո Մորալեսը, սերում է այմարա հնդկացիական ժողովրդից: Պատահական չէ, որ պետության լրիվ անվանումը Բոլիվիայի Բազմազգ Հանրապետություն է:  

Տանգո պարի հայրենիքը Արգենտինան է, որտեղից էլ այն տարածվել է աշխարհի մյուս երկրներում: Այս ոլորտի նշանավոր դեմքեր են եղել արգենտինացի երաժիշտներ Աստոր Պիացցոլան և Կառլոս Գարդելը: Վերջինիս ծննդյան օրը՝ դեկտեմբերին 11-ին, նշում են Տանգոյի միջազգային օրը:  

Գվատեմալան առաջին հայացքից ոչինչ չասող երկիր է թվում: Կարծրատիպը կոտրելով՝ ասեմ, որ անհիշելի ժամանակներում այստեղ բնակվել են հնդկացիական մեկ այլ ցեղեր՝ մայաները, ովքեր ունեցել են թագավորություն՝ Տիկալ կենտրոնով: Ներկայումս այն ազգային զբոսայգու կարգավիճակով մտնում է ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի Համաշխարհային ժառանգության մեջ:

Ինչպես մայաները, այնպես էլ ացտեկները սրբազան թռչուն էին համարում կետցալին, ով համարվում էր Կետցալկոատլ աստծու մարմնավորումը: Կետցալ (կետսալ) թռչունը պատկերված է Գվատեմալայի զինանշանի վրա, այդպես է կոչվում նաև պետության պաշտոնական դրամական միավորը:

«Գուարանի» հասկացությունը Պարագվայում երեք բան կարող է նշանակել. 

1. Հնդկացիական ժողովուրդների խումբ
2. Տեղական արժութային միավոր
3. Լեզու, որն իսպաներենին զուգահեռ համարվում է պաշտոնական

Այստեղ է կառուցված մոլորակի խոշորագույն ջրաէլեկտրակայան Իտայպուն՝ Պարանա գետի վրա: Հզորությամբ այն համեմատվում է Չինաստանում Յանցզի գետի վրա կառուցված «3 կիրճեր» հիդրոէլեկտրոստանցիայի հետ:

Պանամա գլխարկների հայրենիքը իրականում ոչ թե Պանաման է, այլ ... Էկվադորը: Սխալմունքի պատճառն այն է, որ դրանք եվրոպացիներին պաշտպանում էին արևի ճառագայթներից, երբ վերջիններս մասնակցում էին Պանամայի ջրանցքի կառուցմանը, և դրա անունով գլխարկները տարածվեցին եվրոպացիների մոտ:

Աշխարհում հայտնի լատինամերիկացիներ.
Գրողներ - Պաբլո Ներուդա (Չիլի), Խորխե Լուիս Բորխես, Խուլիո Կորտասար (Արգենտինա), Գարսիա Մարկես (Կոլումբիա), Պաոլո Կոելյո (Բրազիլիա)
Երաժիշտներ – Կառլոս Գարդել, Աստոր Պիացցոլա (Արգենտինա), Նատալյա Օրեյրո (Ուրուգվայ)
Պետական, ռազմական, քաղաքական գործիչներ – Սիմոն Բոլիվար (Վենեսուելա), Ֆիդել Կաստրո (Կուբա), Էռնեստո Չե Գևարա (Արգենտինա) ևն

Կարդացեք այլ հրապարակումներ՝ Լատինական Ամերիկայի հետ առնչվող
Հայացք դեպի Հեռավոր Արևմուտք. Բրազիլիա
Էլ Լիբերտադոր /Սիմոն Բոլիվար/

Աիդա Գրիգորյան