Պիրենեյան թերակղզու միապետությունը (տեսարժան վայրեր Իսպանիայում)

Մադրիդ, Իսպանիայի հրապարակ

Կաստիլյա-Լեոն և Կաստիլյա-Լա-Մանչա ինքնավար շրջանների միջև է գտնվում Իսպանիայի արքայական մայրաքաղաքը, որի կենտրոնը Իսպանիայի հրապարակն է: Այստեղ են շքեղ Կասա Գայարդոն, «Իսպանիա» շենքը և Մադրիդյան աշտարակը, որին բարձրության պատճառով տվել են «Ընձուղտ» մականունը: Հրապարակի տեսքը զարդարում են իսպանական ու համաշխարհային գրականության անմահ հերոսների՝ Դոն Կիխոտի և Սանչո Պանսայի, ինչպես նաև նրանց «կյանք տվողի»՝ Միգել Սերվանտեսի արձանները:

Իսպանիայի հրապարակից ոչ հեռու Թագավորական պալատն է, դրա դիմաց՝ Ալմուդենա թագավորական տաճարը՝ կոչված Մադրիդի հովանավոր կույս Ալմուդենայի պատվին: 2004թ այս տաճարում պսակադրվեցին Իսպանիայի ներկայիս թագավոր Ֆիլիպ VI-ը և հաղորդավարուհի Լետիսիա Օրտիսը: 

Ֆուտբոլ՝ հաղթանակների ու պարտությունների խաչմերուկ (փաստեր)

«Ատլետիկ Բիլբաոն» իր սկզբունքայնության մեջ անգերազանցելի է: Այս ակումբում կարող են խաղալ միայն բասկեր կամ էլ բասկյան ծագումով մարզիկներ: Նմանատիպ ազգայնական մոտեցումով առաջնորդվում է բասկյան մեկ այլ թիմ ևս՝ «Էյբարը»:

Իսպանացի ֆուտբոլիստ Խեսուս Նավասը տառապում է հազվագյուտ հիվանդությամբ՝ նոստալգիայով (հայրենաբաղձություն), և չի կարող երկար ժամանակ հեռու մնալ իր հարազատ Սևիլյայից: Ի դեպ՝ նա ծագումով գնչու է:

Ֆուտբոլի աշխարհի առաջնության նախաձեռնողը ՖԻՖԱ-ի նախագահ Ժյուլ Ռիմեն էր: 1930-1970թթ գլխավոր մրցանակը կոչվում էր «Ժյուլ Ռիմեի մրցանակ», իսկ ներկայումս այն անվանում են աշխարհի գավաթ կամ «ոսկե աստվածուհի»:

Աշխարհի լեզուների շուրջ

Էսպերանտո միջազգային արհեստական լեզուն ստեղծել է լեհ ակնաբույժ Լյուդվիկ Զամենհոֆը: Այն բառացիորեն թարգմանվում է «հույս ունեցող, սպասող»:

ՄԱԿ-ում պաշտոնական լեզուները 6-ն են՝ անգլերեն, արաբերեն, իսպաներեն, չինարեն, ռուսերեն, ֆրանսերեն:

Լատիներեն ''sclavus'', իսպաներեն ''esclavo'', անգլերեն ''slave'' բառերը թարգմանվում են «ստրուկ»: Դրանք ծագում են ''slav'' արմատից, որովհետև հին ժամանակներում մեծ թվով սլավոններ էին վաճառվում ստրկության և դառնում նվաճողների շարժական գույքը:

Եթե ցանկանում եք գերմաներեն ասել «Քո գործը չէ», կարող եք ասել ''Das ist nicht dein bier'', որ բառացիորեն կթարգմանվի «Դա քո գարեջուրը չէ»:

Ժիլերի դիմակահանդես (Բինշ, Բելգիա)

Ովքե՞ր են նրանք՝ ժիլերը, որ հանդիսատեսին նարինջներ են հյուրասիրում, իսկ հենց իրենք ուտում են ոստրե և խմում շամպայն:

Եվրոպայում Վենետիկի դիմակահանդեսից հետո երկրորդ լայնամասշտաբ միջոցառումը տեղի է ունենում բելգիական Բինշ քաղաքում: Նշվում է ամեն տարի փետրվարին՝ Զատկից առաջ, տևում երեք օր՝ խորհրդանշելով գարնանամուտը: 

Նախկին Հարավսլավիա, ժամանակակից պետություններ (փաստեր)

Հարավսլավիան պետություն էր Եվրոպայի հարավ-արևելքում՝ Բալկանյան թերակղզում: Միության փլուզումից հետո առաջացան անկախ 6 երկրներ՝ Խորվաթիա, Սլովենիա, Մակեդոնիա, Բոսնիա և Հերցեգովինա, Սերբիա, Չեռնոգորիա: 

Խորվաթիան համարվում է փողկապների հայրենիքը: Այն տարածեցին խորվաթ զինվորները, իսկ ֆրանսիացիները, հավանելով այդ աքսեսուարը, անվանեցին à la Croate` խորվաթական ձևով: Հետագայում արտահայտությունը ֆրանսերեն cravate (փողկապ) բառի հիմքը դարձավ:

Շան դալմատին տեսակը մեզ հասել է Խորվաթիայից, ավելի կոնկրետ՝ Դալմաթիա շրջանից, որից էլ կենդանին ստացել է իր անվանումը: 

Սպորտային տերմիններ (թենիս)

Աութ (out) – երբ գնդակը դուրս է գալիս կորտի եզրագծերից
Բոլ բոյ/գըրլ (ball boy/girl) – տղա/աղջիկ, ովքեր գնդակներ են հասցնում նետում (подача) կատարողին կամ դրանք հավաքում դաշտից
Բրեյք (break) – երբ խաղացողը հաղթում է գեյմը հակառակորդի նետման ժամանակ
Գեյմ (game) – սեթի 1 խաղը, որն ընթանում է առանձին հաշվով. առաջին նետումները կատարում է նույն թենիսիստը

Սպորտային տերմիններ (ֆուտբոլ)

Ամպլուա – ֆուտբոլիստի դիրքը խաղադաշտում (պաշտպան, կիսապաշտպան...)

Արագ գոլ – գոլ, որ խփում են մինչև հանդիպման 18-րդ րոպեն
Արենդա (վարձակալություն) – մի խաղացողի տեղափոխությունը մեկ այլ ակումբ որոշակի ժամկետով, որից հետո խաղացողը կամ գնվում է այդ ակումբի կողմից կամ վերադառնում է իր նախկին թիմ
Աութ (դուրս) – երբ գնդակը դուրս է գալիս կողային գծից
Աութսայդեր – ակումբ, որ վերջին տեղերն է զբացեղնում մրցաշարային աղյուսակում և կարող է դուրս մնալ առաջին լիգայից
Դերբի – հանդիպում երկու ակումբների միջև, որոնք ներկայացնում են նույն քաղաքը

Գյուղացին և ազնվատոհմիկները

Մայրաքաղաքից հեռու մի գյուղում ապրում էր մի հողագործ: Իր կյանքում այնքան շատ էր լսել թագավորի մասին, որ մեծ ցանկություն ուներ նրան սեփական աչքերով տեսնելու, քանի որ կարծում էր, որ թագավորը տարբերվում է սովորական մարդկանցից:

-Մարիանա, ուզում եմ գնալ մայրաքաղաք թագավորին տեսնելու:
-Ի՜նչ հիմարություն: Մի կամակորության պատճառով պատրաստվում ես վատնե՞լ մեր ունեցած փոքր գումարը: Մի՛ գնա:
-Քաղաք գնալու առիթը կօգտագործեմ սեղանատամս հանելու համար, այն ինձ շատ է անհանգստացնում:
Գյուղացին այնքան պնդեց, որ ի վերջո կինը նրան թույլ տվեց գնալ: Քաղաքն այնքան հեռու էր, որ մինչև տեղ հասնելը գումարից գրեթե ոչինչ չմնաց: 

Ի՞նչը կփոխեի հայ հասարակության մեջ (առօրյա կենցաղ, մտածողություն և այլն), ինչ լուծման ուղի(ներ) կառաջարկեմ այդ ուղղությամբ

Երբ մարդիկ երկար ժամանակ ապրում են նույն միջավայրում, ձեռք են բերում ընդհանուր որոշ գծեր ու հավաքական մտածողություն: Այդ առումով հետ չի մնում նաև հայը, ով ժամանակային հոսքին զուգընթաց ստեղծում է իր ուրույն քաղաքակիրթ հասարակությունը:  

Առաջին հերթին ես չեմ ընդունում արարքը մեր հանրության այն զանգվածների, որոնք մի քանի մետաղադրամի համար նպատակահարմար են գտնում բռնել արտասահման տանող ճանապարհն ու իրենց «փոքրիկ ներդրումն ունենալ» Հայաստանում արտագաղթի ցուցանիշի բարձրացմանը: Հասկանալի է, որ այդ որոշումը սուբյեկտիվ այս կամ այն պատճառով է պայմանավորված, բայց տեսնենք, թե որն է լուծումը: 

Ժիլ Սիմոն

Ծննդավայր՝ Նիցցա, Ֆրանսիա
Ծննդյան ամսաթիվ՝ 27 դեկտեմբերի 1984թ
Մշտական բնակության վայր՝ Նևշատել, Շվեյցարիա
Պրոֆեսիոնալ կարիերայի սկիզբ՝ 2002թ
Առաջին հայտնվելը ATP մրցաշարում՝ 2004թ, Մեց
Առաջին հայտնվելը Մեծ սաղավարտի մրցաշարում՝ 2005թ, Ռոլան Գարոս

Թենիսով զբաղվել սկսել է 6 տարեկանից: Պատանեկության տարիներին հասակով բավական ցածր էր իր խաղընկերներից, և նրան ոգեշնչում էր ամերիկացի Մայքլ Չանգը, ով չնայած իր կարճահասակ լինելուն՝ կարողացել էր լավ թենիսիստ դառնալ: 

Չափազանց նիհար լինելու և դանդաղ աճելու պատճառով Ժիլին տվել էին Poussin (ճուտ, ճուտիկ) մականունը: Այժմ արդեն այս բառը նրան չի բնորոշում. թենիսիստի հասակը գերազանցում է 180 սմ-ը:

Խաղընկերները և երկրպագուները նրան դիմում են Ժիլոու անունով: 

Մտածում է հանճարեղ հռոմեացին

23 տարի, և դեռ ոչինչ չի արվել անմահության համար:

Ոչ ոք այնքան խիզախ չէ, որ չվախենա անսպասելիից:

Ես կնախընտրեի լինել առաջինը գյուղում, քան երկրորդը Հռոմում:

Մեծ գործերը պետք է իրականացնել առանց մտածելու, որպեսզի վտանգի մասին միտքը չնվազեցնի քաջությունն ու արագությունը:

Օսմանյան «Մեծ արծիվը»

«Մեհմեդը միաժամանակ բարեպաշտ է և մոլագար, ուսյալ մարդ է և սիրում է արվեստ, նա Հուլիոս Կեսար և հռոմեացիների վարքագրությունները կարդում է բնագրով, և այդ ամենի հետ միասին բարբարոս է և արյուն է թափում ջրի պես»:
Ստեֆան Ցվայգ, «Մարդկության աստեղային ժամերը»

Այսպես է նկարագրել ավստրիացի գրողը Օսմանյան կայսրության 10-րդ սուլթան Մեհմեդ II-ին, ում վերապահված էր «Քաղաքների թագուհու» գրավումը: Այդ իրադարձությամբ Թուրքիայի համար ճանապարհ բացվեց դեպի արևմուտք՝ Եվրոպա, Արևելյան Եվրոպան ենթարկվեց մշակութային վերափոխումների և վերջապես, ինչպես նշում են շատ մասնագետներ, սկզբնավորվեց միջնադարը (1453թ): Հասկանալի է, թե ինչով է պայմանավորված այն հանգամանքը, որ ներկայումս Բալկանյան թերակղզու որոշ երկրներում գերակշռող կրոն է ոչ թե քրիստոնեությունը, այլ իսլամը:   

«Վայրի արվեստ». Անրի Մատիս

Ֆովիզմ ուղղությունը (fauve-վայրի) առաջացել է Ֆրանսիայում 20-րդ դարի սկզբներին՝ հաջորդելով պոստիմպրեսիոնիզմին: Բնորոշ հատկանիշներից են՝ վառ և արտահայտիչ գույների կիրառում, հեռացում գծային ճշգրտությունից և լույս-ստվեր համադրությունից, ֆիգուրների պարզեցում և այլն:

Այս հոսանքի հիմնադիրն ու ամենից ճանաչված դեմքը ֆրանսիացի նկարիչ և քանդակագործ Անրի Մատիսն է՝ «Պար», «Նավակ», «Ընտանեկան դիմանկար» և այլ հայտնի ստեղծագործությունների հեղինակը: Սույն հրապարակման շրջանակներում կքննարկենք նրա կտավներից երկուսը՝ միաժամանակ պարզելով, թե ինչ է ընկած դրանցից յուրաքանչյուրի սյուժեի հիմքում: 

Ինքնաթիռով, գնացքով, նավով...

Ճամփորդությունը միակ բանն է, որի վրա գումար ծախսելով՝ ավելի ես հարստանում:

Ոչ ոք ճամփորդությունից չի վերադառնում այնպիսին, ինչպիսին նախկինում էր:

Մենք այն ժամանակ ենք զգում մայրենի լեզվի քաղցրությունը, երբ այն լսում ենք օտար երկնքի տակ:

Առավոտյան անծանոթ քաղաքում արթնանալը մարդու համար հաճելի զգացողություններից մեկն է: 

Այսպիսի Կենտրոնական Ասիա

Նախկին խորհրդային 5 հանրապետություններ՝ քիչ տարածված ու խորհրդավոր փաստերով:

Կարակում անապատով անցնելիս նկատելի է տարօրինակ ու առեղծվածային վայր՝ գազային խառնարան, որը դարձել է Թուրքմենստանի խորհրդանիշներից մեկը: Տեղացիներն ու ճանապարհորդները այն անվանում են «Դժոխքի դարպասներ» (Դարվազա), բայց իրականում դեռ ոչ ոք չի տեսել, թե ինչ կա կրակներից այն կողմ:

Ի՞նչն է միավորում ադրբեջանական «այրվող լեռանը» և Թուրքմենստանի առաջին նախագահի ձիուն: Ապշերոնյան թերակղզում նույնպես վայր կա, որտեղից հավերժական կրակ է ժայթքում՝ Յանարդաղը: Իսկ Նիյազովի (թուրքեմենների համար՝ Թուրքմենբաշի) ձին, որը պատկերված է երկրի զինանշանի վրա, նույնպես ուներ Յանարդաղ անունը: